Το έργο «Δημιουργία επιστημονικής υποδομής για τη μελέτη, διατήρηση και εκμετάλλευση της βιοποικιλότητας των μικροβιακών κοινοτήτων των παραδοσιακών τροφίμων ζύμωσης και των οίνων της περιφέρειας Πελοποννήσου» συνιστά μία υποδομή που εστιάζει στη μελέτη των μικροβιακών κοινοτήτων συγκεκριμένων παραδοσιακών προϊόντων, όπως η ελιά «Καλαμάτας» ΠΟΠ, η μελιτζάνα τουρσί, το παραδοσιακό ψωμί και τα παξιμάδια με προζύμι, το τυρί Σφέλα ΠΟΠ, το παραδοσιακό πρόβειο γιαούρτι, τα παραδοσιακά αλλαντικά ζύμωσης και οι ΠΟΠ οίνοι Μαντινείας και Νεμέας.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της πράξη πραγματοποιήθηκε μέσω τριών (3) υποέργων. Συγκεκριμένα το υποέργο 1 αφορά στην καταγραφή των παραγωγών των επιλεγμένων τροφίμων και οίνων της Περιφέρειας, τον χαρακτηρισμό των μικροβιακών κοινοτήτων των δειγμάτων με μεταγονιδιωματική, καθώς και με απομόνωση των μικροοργανισμών που τις απαρτίζουν. Τα δείγματα που λαμβάνονται αναλύονται ως προς τα ποιοτικά και οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά και στη συνέχεια χαρακτηρίζονται οι τεχνολογικές και προβιοτικές ιδιότητες των απομονώσεων. Στη συνέχεια τα στελέχη με αυξημένο δυναμικό αναλύονται με γονιδιωματική και μεταβολομική μελέτη των χημικών διεργασιών σε ελεγχόμενες ζυμώσεις. Οι πλέον υποσχόμενες καλλιέργειες εφαρμόζονται στην παραγωγή εργαστηριακά παραδοσιακών τροφίμων ζύμωσης και οίνων. Τα παραγόμενα προϊόντα αναλύονται ξανά ως προς τα ποιοτικά και οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά και στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του υποέργου δημιουργείται μία βάση δεδομένων, η οποία συνδέει τα στελέχη με το σύνολο των ιδιοτήτων τους, όπως εντοπίστηκαν στις δοκιμές του τεχνολογικού και προβιοτικού δυναμικού τους και στον ποιοτικό και οργανοληπτικό χαρακτηρισμό των προϊόντων ζύμωσης. Παράλληλα, το υποέργο 2 σχετίζεται με την προμήθεια εργαστηριακού εξοπλισμού (Ultra HPLC/Q-TOF, φωτόμετρο RAMAN και e-nose) για την υποστήριξη της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας της υποδομής, ενώ το υποέργο 3 περιλαμβάνει την προμήθεια αναλωσίμων.
Τα οφέλη που προκύπτουν από το έργο μπορεί να διακριθούν σε τρεις άξονες, οι οποίοι συνδυάζονται και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους.
– Ο πρώτος άξονας αφορά στην απόκτηση σύγχρονου εξοπλισμού, κατάλληλου για πλήθος αναλύσεων και προσδιορισμών. Μετά τη λήξη του έργου οι αναλύσεις που θα προκύψουν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για άλλους ερευνητικούς σκοπούς.
– Ο δεύτερος περιλαμβάνει την εκπαίδευση και την απόκτηση γνώσεων νέων επιστημόνων (μεταδιδακτορικών ερευνητών και υποψηφίων διδακτόρων) σε σύγχρονες τεχνικές γονιδιωματικής και μεταβολομικής, τις οποίες μπορούν μετά τη λήξη του έργου να τις μεταφέρουν σε άλλα ιδρύματα ή ερευνητικά κέντρα ή ακόμη και σε παραγωγικούς φορείς.
– Τέλος, ο τρίτος άξονας σχετίζεται με τη δημιουργία συλλογής καλά χαρακτηρισμένων μικροοργανισμών, οι οποίοι μπορούν να διατεθούν τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά. Η συλλογή αυτή θα πληροί όλες τις αναγκαίες επιστημονικές προϋποθέσεις για να γίνει μέλος του ευρωπαϊκού οργανισμού συλλογών καλλιεργειών (European Culture Collection Organization, ECCO) καθώς και της παγκόσμιας ομοσπονδίας συλλογών καλλιεργειών (World Federation of Culture Collections, WFCC). Με τη συμμετοχή της συλλογής των μικροοργανισμών των παραδοσιακών τροφίμων ζύμωσης, η περιφέρεια Πελοποννήσου αναμένεται να γίνει γνωστή διεθνώς στους εν λόγω οργανισμούς. Με τον τρόπο γίνεται εφικτή η συμμετοχή σε ερευνητικές συνεργασίες με άλλες διεθνής συλλογές μικροοργανισμών αλλά και η ένταξη σε προγράμματα ενίσχυσης υποδομών που σχετίζονται με τη συλλογή βιολογικών δειγμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το MIRRI (Microbial Resource Research Infrastructure).
Το έργο «Δημιουργία επιστημονικής υποδομής για τη μελέτη, διατήρηση και εκμετάλλευση της βιοποικιλότητας των μικροβιακών κοινοτήτων των παραδοσιακών τροφίμων ζύμωσης και των οίνων της περιφέρειας Πελοποννήσου» με συνολικό προϋπολογισμό 2.056.250 ευρώ συγχρηματοδοτείται από το ΕΠΑνΕΚ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 με τη συμμετοχή εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και με δικαιούχο τον ΕΙΔΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ.
| Επιστημονική υποδομή για τη μελέτη μικροβιακών κοινοτήτων των παραδοσιακών προϊόντων της Περιφέρειας Πελοποννήσου | |
| Τομέας Παρέμβασης: | Έρευνα – Τεχνολογία |
| Περιφέρεια: | Πελοποννήσου |
| Επιχ. Πρόγραμμα: | Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) |
| Δράση: | Υποστήριξη της Περιφερειακής Αριστείας |
| Ταμείο: | Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) |
| Δικαιούχος: | Ειδικός Λογαριασμός Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου |
| Συνολικός Π/Υ Πράξης: | 2.056.250 ευρώ |
| Δημόσια Δαπάνη: | 2.056.250 ευρώ |
25/08/2022
