Το Μουσείο Μαστίχας Χίου αποτελεί έναν σημαντικό χώρο ανάδειξης της παραγωγικής ιστορίας για την καλλιέργεια και την επεξεργασία της μαστίχας, την οποία εντάσσει στο πολιτιστικό τοπίο του νησιού της Χίου. Η παραδοσιακή μαστιχοκαλλιέργεια εγγράφεται από το 2014 στον Αντιπροσωπευτικό κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, με ιδιαίτερη έμφαση στη διαχρονία και την αειφορία του χιώτικου αυτού προϊόντος.
Το Μουσείο Μαστίχας Χίου εδράζεται στα Μαστιχοχώρια, τα οποία αποτελούν ένα σύνολο μεσαιωνικών χωριών στη Νότια Χίο, στο μοναδικό σημείο της Μεσογείου όπου καλλιεργείται ο σχίνος της ποικιλίας Pistacia lentiscus var. Chia, το γνωστό μαστιχόδεντρο από το οποίο παράγεται η μαστίχα.
Η μόνιμη έκθεση του μουσείου πραγματεύεται τη μαστίχα Χίου ως μοναδικού φυσικού προϊόντος. Αρχικά αναδεικνύεται ο σχίνος και η μαστίχα, η ρητίνη που το 2015 αναγνωρίστηκε ως φυσικό φάρμακο. Στην πρώτη ενότητα της έκθεσης προβάλλεται η παραδοσιακή τεχνογνωσία της μαστιχοκαλλιέργειας και στη δεύτερη ο τρόπος με τον οποίο η διαχείριση της μαστίχας ιστορικά διαμόρφωσε το αγροτικό και οικισμένο τοπίο της νότιας Χίου και των Μαστιχοχωρίων. Ακολουθεί η τρίτη ενότητα όπου παρέχεται πληροφόρηση για τη συνεταιριστική εκμετάλλευση και μεταποίηση της μαστίχας στους νεότερους χρόνους ως ένα σημαντικό κεφάλαιο της παραγωγικής ιστορίας της Χίου. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις χρήσεις με τις οποίες η μαστίχα ταξιδεύει σήμερα σε όλον τον κόσμο. Η μουσειακή εμπειρία ολοκληρώνεται στην υπαίθρια έκθεση, στην οποία το κοινό έρχεται σε επαφή με το φυτό και το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ευδοκιμεί.
Μερικά από τα εργαλεία για την καλύτερη κατανόηση της μόνιμης έκθεσης του μουσείου είναι οι πολυμεσικές εφαρμογές, οι ταινίες τεκμηρίωσης, οι μακέτες και τα πρωτότυπα μηχανήματα που τίθενται σε λειτουργία. Στην Αίθουσα «Σχίνος» (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων) φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις, οργανώνονται εκδηλώσεις και αναπτύσσονται δράσεις πολιτισμού, ενώ στην αίθουσα «Κεντητήρι» εκπονούνται εκπαιδευτικά προγράμματα.
Με τη λειτουργία του Μουσείου, εκτός από την αύξηση της τουριστικής κίνησης, επιτυγχάνεται ταυτόχρονα και η οικονομική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας με νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα είναι σημαντικός και ο πολύπλευρος κοινωνικός ρόλος του μουσείου που εκτός από φορέας αξιών και ιδεών, προβάλλει πολιτιστικά αγαθά ευαισθητοποιώντας το κοινό και διαφυλάσσοντας την πολιτιστική κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές.
Επιπλέον, η οικονομική επίδραση του Μουσείου δεν περιορίζεται μόνο στη δραστηριότητα κατά την κατασκευή κτηριακών υποδομών και στις θέσεις εργασίας που αφορούν στο προσωπικό ενός μουσείου (άμεση επίδραση). Δημιουργούνται ταυτόχρονα εισοδήματα και απασχόληση στους κλάδους που συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού του μουσείου με αγαθά και υπηρεσίες (έμμεση επίδραση). Επιπλέον, τα εισοδήματα που δημιουργούνται άμεσα ή έμμεσα κατευθύνονται στην κατανάλωση, προκαλώντας επιπλέον δραστηριότητα στο σύνολο της οικονομίας (προκαλούμενη επίδραση). Τέλος, η λειτουργία χώρων πολιτισμού συμβάλλει στην αναβάθμιση της εικόνας της ευρύτερης περιοχής και προσελκύει επισκέπτες, οδηγώντας σε αύξηση του τουρισμού και της ζήτησης για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρονται στις συγκεκριμένες περιοχές (καταλυτική επίδραση).
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται από τον δικαιούχο του έργου: «Η χρηματοδότηση του έργου από το ΕΠΑΝΕΚ, λειτούργησε καταλυτικά για τη δημιουργία του Μουσείου Μαστίχας Χίου, επικυρώνοντας με τον καλύτερο τρόπο την προγραμματική συνεργασία ανάμεσα στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, το Υπουργείο Πολιτισμού και τον Δήμο Χίου, με στόχο την ανάδειξη της παραγωγικής ιστορίας, της καλλιέργειας και της επεξεργασίας της μαστίχας, εντάσσοντάς την στο πολιτιστικό τοπίο της Χίου».
Το έργο «Μουσείο Μαστίχας Χίου» εντάσσεται στην Δράση «Συνδρομή στην ολοκλήρωση υποδομών ανάδειξης της ιδιαίτερης πολιτιστικής ταυτότητας μιας περιοχής» με συνολικό προϋπολογισμό 6.039.934,39 (Α’ και Β΄ Φάση) ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το ΕΠΑνΕΚ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 με τη συμμετοχή εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και με δικαιούχο το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς.
Ιστοσελίδα: www.piop.gr
| Μουσείο Μαστίχας Χίου | |
| Τομέας Παρέμβασης: | Τουρισμός, Πολιτισμός |
| Περιφέρεια: | Βορείου Αιγαίου |
| Επιχ. Πρόγραμμα: | Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) |
| Δράση: | Συνδρομή στην ολοκλήρωση υποδομών ανάδειξης της ιδιαίτερης πολιτιστικής ταυτότητας μιας περιοχής |
| Ταμείο: | Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) |
| Δικαιούχος: | ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ |
| Συνολικός Π/Υ Πράξης: | 6.039.934,39 (Α’ και Β΄ Φάση) |
| Δημόσια Δαπάνη: | 6.039.934,39 (Α’ και Β΄ Φάση) |
13/07/2022
